Je e-publicaties optimaliseren voor studenten

• Heb je nagedacht over de keuze tussen een handboek (uitgegeven door een commerciële partner), een zelfgeschreven cursus “op papier” (digitaal uitgegeven door Odisee als e-publicaties) en/of een online multimediale interactieve cursus (uitgegeven door Odisee als e-course)?
• Is de inhoud voldoende uitgebreid zodat je deze in een aantal hoofdstukken kan aanbieden? Zal je een afwisseling van tekst, beeldmateriaal en activerende taken, oefeningen of andere verwerkingsactiviteiten voorzien?
• Zal je formatieve evaluatie inbouwen in je cursus? Waar vinden studenten de informatie over en voorbeelden van de summatieve evaluatie?

Over elk van deze vragen kan je in gesprek gaan met je collega’s, het opleidingshoofd, je OO-anker of ICTO-anker én je studenten zelf.

Laat aan studenten duidelijk weten dat je een verplichte cursustekst gebruikt door je cursusteksten steeds in Studiemateriaal Beheer op te nemen. Omschrijf zowel in je cursustekst als in je Toledo-cursus wat de relatie is tussen beide media.

Via Studiemateriaal Beheer laat je aan studenten weten welk studiemateriaal verplicht of aanbevolen hoort bij jouw vak (OLA). Dat kunnen handboeken, zelfgeschreven cursussen (E-pubs), online cursussen (E-courses) en ook je Toledo-cursus zelf zijn.

Cursusteksten vertonen veel gelijkenissen met commercieel uitgegeven handboeken.

Een inhoudsopgave vormt voor studenten een belangrijke ingebouwde begeleidingscomponent om de structuur van je cursustekst en de relatie tussen verschillende cursusdelen te begrijpen.

Wanneer je in de inhoudsopgave van de titels ook linken maakt, helpt dit de studenten omdat ze op die manier snel naar de gewenste plaats in de cursus kunnen navigeren, zowel in het pdf-bestand als de e-book-versie.

Een aanklikbare inhoudsopgave in het pdf-bestand dat wordt opgeladen in Studiemateriaal Beheer is ook aanklikbaar in de pdf-versie én de e-book-versie van je cursus.

Omdat het de navigatie in je e-book verbetert, is het ook aangeraden lijsten van afbeeldingen, tabellen of formules te voorzien met linken naar de juiste pagina.

Het tabblad “Odisee – Schriftelijk studiemateriaal” brengt in de galerij “Verwijzingen” enkele functionaliteiten samen waarmee je automatische lijsten of kruisverwijzingen (met links) kan toevoegen.

Aan de cursustekst in pdf-formaat wordt een voorblad toegevoegd met informatie over de auteurs en het auteursrecht. Het op te laden pdf-bestand in Studiemateriaal Beheer moet dus zelf geen voorblad hebben en begint bij voorkeur met de inhoudsopgave(n).

Nog voor je aan de eigenlijke leerstof begint, is het aangeraden in een inleiding of een voorwoord een aantal belangrijke vragen voor de studenten te beantwoorden:
 

• Voor wie is de cursus bestemd?
• Welke inhoud komt – in grote lijnen – aan bod in de cursus?
• Welke algemene doelen houdt de student voor ogen bij het verwerken van de cursus?
• Hoe verhoudt deze cursustekst zich t.o.v. de Toledo-cursus en het materiaal dat daar te vinden is?
• Via welk kanaal kan de student vragen stellen bij de cursustekst: een forum in Toledo, een chat-kanaal in Teams, … ?
• Vermeld ook nog even de mogelijkheid om via de toepassing “Mijn studiemateriaal” op het studentenplatform de pdf-versie van de cursustekst te downloaden voor print en de knop “Overzicht studiemateriaal” in elke Toledo-cursus van een vak (OLA) om naar het e-book te gaan.

Soms werk je met verschillende docenten aan afzonderlijke delen van een cursustekst voor eenzelfde OLA. Soms is de structuur van je cursustekst erg diep en merk je dat je met heel veel subkoppen begint te werken (5.3.2.1.1. De middeleeuwen).

Overweeg in dergelijke gevallen om voor je vak (OLA) de cursustekst op te splitsen in meerdere kleinere delen en dus meerdere e-publicaties toe te voegen.

Sinds AJ 2021-2022 volstaat het immers om minstens 1 week voor de start van de lessenreeks of module je cursustekst als pdf-bestand op te laden in Studiemateriaal Beheer. Ongeveer 4 uur later hebben de studenten dan toegang tot het pdf-bestand en de e-book via de knop “Overzicht studiemateriaal” in je Toledo-cursus of via de toepassing “Mijn studiemateriaal” op het studentenplatform.

Je kan de inhoud dus verdelen over verschillende kleinere e-publicaties waardoor je een aantal niveaus kan “winnen” en het voor de studenten ook toegankelijker kan maken.

Bij een vak (OLA) kan je meerdere e-publicaties toevoegen. Studenten kunnen dan het e-book van elk deel afzonderlijk bekijken of het pdf-bestand printen.

Je cursustekst verrijken doe je op papier met ingebouwde begeleidingscomponenten.

• Doe meer dan alleen maar de theorie aanbieden. Activeer studenten door ruimte te laten voor een samenvatting of mindmap, geef studeeraanwijzingen, formuleer mogelijke vragen op het einde van een hoofdstuk.

  

• Gebruik de visuele hints of kaders uit het sjabloon voor schriftelijk studiemateriaal om aanvullend studiemateriaal kenbaar te maken. Vermeld expliciet in je cursustekst wanneer studenten aanvullend studiemateriaal online kunnen raadplegen, via Toledo, in Office 365, op een website, enz…

  

• Gebruik QR-codes om studenten die de cursus op papier gebruiken ook direct een gemakkelijke toegang te geven tot het aanvullende studiemateriaal.

  

Je cursustekst verrijken in je pdf-bestand doe je met hyperlinks.

• Voeg reeds in je tekstverwerker hyperlinks toe naar websites, YouTube of aanvullend studiemateriaal en controleer dat je deze ook in je eigen pdf-bestand kan aanklikken.

  

• Maak van de QR-codes in je cursus ook hyperlinks naar de kortelinks die erbij horen. Zo kunnen studenten ook in je pdf-bestand snel naar de juiste locatie.

Om je te ondersteunen bij het schrijven van cursusteksten, kan je vrijblijvend gebruik maken van het sjabloon voor schriftelijk studiemateriaal. 

In het sjabloon zit de basisstructuur van een nieuwe cursustekst. Gebruik je het sjabloon met functionaliteit in Word voor Windows, dan kan je via het tabblad “Odisee – Schriftelijk Studiemateriaal” ook allerhande ingebouwde begeleidingscomponenten of visuele hints toevoegen.

Werk je aan je cursusteksten in Word Online of op Mac, bekijk dan zeker onze unieke “Office 365 invoegtoepassing: Odisee Hogeschool“.

Je cursustekst verrijken in het e-book doe je met hyperlinks en de cumlaude Author.

Een opeenvolging van pagina’s met tekst en multimedia vormt nog geen zelfstudiecursus.

Naast de ingebouwde begeleidingscomponenten die je gebruikt als katalysatoren van het leerproces, blijf je ook steeds aandachtig voor het leerpad waarbinnen het gebruik van je cursustekst past.

• Verwijs in de cursustekst naar belangrijke momenten in het semester waarop bepaalde leerinhouden aan bod komen, geoefend of (formatief) getoetst worden.
• Verwijs in de leeromgeving naar hoofdstukken, pagina’s of bepaalde verrijkingen die studenten (enkel) in de e-publicaties kunnen raadplegen.
• Vermijd om aanvullend studiemateriaal zowel in het e-book als in Toledo aan te bieden. Kies één van beide en pas deze keuze consequent toe. Leg ook zowel in je cursus als in Toledo de reden voor deze keuze uit.
• Haal bepaalde inhoud uit je cursustekst weg wanneer die ervoor zorgen dat je elk jaar een nieuwe cursustekst moet maken om die inhoud bij te werken. Denk bijvoorbeeld aan instructies of de details van opdrachten, groepswerken, enz… of tabellen met jaarlijks veranderende gegevens.
• Haal jaarlijks veranderlijke of variërende delen uit je cursustekst en plaats deze online in je Toledo-cursus, bv. als werkbundel of bijlage. Zo blijft je cursustekst meerdere jaren bruikbaar. Gebruik daarbij wel de visuele hints en kaders om in je cursustekst duidelijk te maken aan studenten dat ze bv. in de Toledo-cursus moeten kijken.

Om de cursustekst stabieler te maken, kan je veranderlijke inhouden in je Toledo-cursus brengen en er met een visuele hint of link naar verwijzen. Doe dit bv. voor werkbundels of opdracht-fiches.

Activeren is de hefboom tot leren. Van de 12 bouwstenen voor effectieve didactiek (Surma et al., 2019) zijn er maar liefst 8 die over activeren gaan.

Probeer het zelf eens?
Wat heb je mee van deze Digitaleren-tip?

Hoe?

De ingebouwde begeleidingscomponenten uit het sjabloon voor schriftelijk studiemateriaal bevatten reeds een aantal activerende prikkels die je als tekst toe kan voegen aan je cursustekst.

In het e-book kan je – met cumlaude Author – studenten activeren aan de hand van bv. H5P interactieve bouwstenen, het aanbieden van pop-up pagina’s met vragen of het aanbieden van bv. online in te vullen formulieren. Om de leerwinst te verhogen, is het aangewezen om te variëren in hoe je de studenten activeert. Denk daarbij ook aan de verhouding tussen activeren op papier en activeren in het online e-book.

Wanneer?

Spreid activatie in de (leer)tijd. Veel korte, activerende prikkels doorheen de cursustekst helpen de studenten om de leerstof te verwerken. Wanneer de aandacht dreigt te verslappen, is het essentieel om ‘iets te doen’.